Szemińska Alina, przybrane nazwisko Eugenia Górska (1907–1986), psycholog, pedagog, wykładowca Uniwersytetu Warszawskiego.
Ur. 12 IX w Warszawie, w rodzinie polsko-żydowskiej, była córką Marcelego Szemińskiego (1872–1944) i Franciszki z Wislów.
S. uczyła się w Warszawie w Gimnazjum ZNP Szkół Średnich. W szóstej klasie przerwała naukę z powodu choroby i maturę zdała tam eksternistycznie w r. 1926. T.r. podjęła studia z psychologii dziecka na uniw. w Berlinie. Od r. 1928 kontynuowała je w Inst. Nauk Pedagogicznych im. J. J. Rousseau na uniw. w Genewie pod kierunkiem Jeana Piageta; w r. 1932 została jego asystentką. Studia ukończyła w r. 1934, po czym podjęła badania nad psychologią rozumowania matematycznego, a zwłaszcza rozwojem rozumienia przez dzieci faktu, że pewne przekształcenia przedmiotu nie zmieniają jego cech ilościowych. Opublikowała pierwsze prace, m.in. Développement des idées morales chez l’enfant („Bulletin Congrès de l’Éducation Morale” 1935) i Essai d’analyse psychologique du raisonnement mathématique (Genève 1935), a także Analizę psychologiczną matematycznego myślenia dziecka („Pol. Arch. Psychologii” T. 8: 1935). Wspólnie z Piagetem ogłosiła książkę La Genèse du nombre chez l’enfant (Neuchâtel 1941), dotyczącą kształtowania u dzieci pojęcia liczby i pojęć geometrycznych (przekłady angielski 1950 i niemiecki 1960).
Tuż przed wybuchem drugiej wojny światowej (ostatnim samolotem 30 VIII 1939) wróciła S. do kraju. Podczas okupacji niemieckiej brała udział w tajnym nauczaniu i pracowała jako kierownik Działu Poszukiwań w Biurze Informacyjnym PCK. W poł. listopada 1942 została z rodzicami osadzona w warszawskim getcie, z którego wraz z nimi 2 II 1943 uciekła. Odtąd rodziców ukrywał działacz Związku Walki Młodych Lech Strojecki, a S. pod nazwiskiem Eugenia Górska włączyła się ponownie w tajne nauczanie jako wykładowca Wyższych Kursów Nauczycielskich. Jednak już w lutym 1943 została aresztowana i osadzona na Pawiaku; 25 XI t.r. przewieziono ją do obozu koncentracyjnego Auschwitz. Ewakuowana podczas likwidacji obozu, została oswobodzona 17 II 1945 i wróciła do Warszawy.
W kwietniu 1945 zorganizowała S. Poradnię Psychologiczną przy Pogotowiu Opiekuńczym m. stoł. Warszawy, a następnie Poradnię dla Dzieci Przedszkolnych przy Sekcji Wychowania Przedszkolnego ZNP. Zajmowała się też poradnictwem psychologicznym w różnych placówkach opieki nad dzieckiem, m.in. w Domu ks. Boduena przy ul. Nowogrodzkiej. Uczestniczyła w pierwszym powojennym Kongresie Dziecka w r. 1945 w Genewie, gdzie przedstawiła wyniki badań nad skutkami przeżyć wojennych u dzieci. Publikowała artykuły na łamach „Psychologii Wychowawczej”, m.in. Opieka psychologiczna pozaszkolna (1946 nr 1), Twórczość E. Claparède’a (1946 nr 2) i Psychologia inteligencji wg J. Piageta (1947 nr 1).
W r. 1947 została S. wykładowcą w Inst. Pedagogiki w Warszawie, a w r. 1952 objęła w nim kierownictwo Działu Psychologii. Z zakresu nauczania matematyki ogłosiła m.in. wspólnie z Piagetem i Bärbel Inhelder książkę La géométrie spontanée de l’enfant (Paris 1948, przekł. angielski 1960), o rozwoju u dzieci pojęć geometrycznych, a samodzielnie prace Ćwiczenia liczbowe w przedszkolu („Wych. w Przedszkolu” 1949/50 nr 6), Dzieci samorzutnie interesują się liczbą (tamże) oraz Mierzenie i liczenie w połączeniu z pracą w ogrodzie (tamże 1951/2 nr 3). Wspólnie z Henrykiem Ryllem przetłumaczyła z języka francuskiego pracę Henri Walona pt. „Od czynu do myśli. Szkic z zakresu psychologii poznawczej” (W. 1950).
Od r. 1956 pracowała S. jako zastępca profesora na Uniw. Warsz. W r. 1960 odeszła z Inst. Pedagogiki i od r. 1961 była zatrudniona na Uniw. Warsz. jako starszy wykładowca w kierowanej przez Marię Żebrowską Katedrze Psychologii Wychowawczej na Wydz. Pedagogicznym (od r. 1969 Wydz. Psychologii i Pedagogiki). Prowadziła wykłady z psychologii rozwojowej i rozwoju myślenia oraz seminarium magisterskie. Rozwijała i propagowała w Polsce poglądy naukowe Piageta, przyczyniając się do przyznania mu w r. 1958 doktoratu honoris causa Uniw. Warsz. Zajmowała się schematami asymilacyjnymi i funkcją asymilacyjną pojęć. Opublikowała m.in. prace Stadia rozwoju psychicznego i ich znaczenie dla pedagogiki („Nowa Szkoła” 1959 nr 4), Rozwój procesów poznawczych („Psychologia Wych.” 1962 nr 2), Wzajemna zależność między różnymi procesami myśli (tamże 1963 nr 5) oraz Kształtowanie pojęć i czynności intelektualnych (tamże 1967 nr 4). Opracowała wskazówki dotyczące organizacji pracy i metodyki poznania ucznia, opublikowane w zredagowanej przez siebie pracy zbiorowej Poznawanie ucznia a oddziaływanie pedagogiczne (W. 1957). Była też autorką metody badania dojrzałości szkolnej (Zapisy do klasy pierwszej szkoły podstawowej, W. 1969), która znalazła zastosowanie w polskich przedszkolach. Wielokrotnie reprezentowała polskich psychologów na międzynarodowych kongresach, m.in. w Genewie, Paryżu i Moskwie. Działała w Tow. Przyjaciół Dzieci i Polskim Tow. Psychologicznym. W r. 1971 przeszła na emeryturę, ale nadal była czynna naukowo i współpracowała z genewskim Centrum Badawczym Piageta. Za zasługi dla rozwoju psychologii otrzymała w r. 1979 doktorat honoris causa uniw. w Genewie. Piagetowi poświęciła ostatnie prace: Piagetowska teoria rozwoju poznania („Psychologia Wych.” 1980 nr 5) i Jean Piaget nie żyje! („Przegl. Psychologiczny” T. 24: 1981 nr 2). Ogółem opublikowała ok. 50 prac dotyczących głównie psychologii dzieci, kształcenia myślenia i pojęć matematycznych. Zmarła 14 II 1986 w Warszawie, została pochowana 21 II na cmentarzu Powązkowskim (kw. 150 rząd 4 grób 5). Była odznaczona m.in. Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955), Złotym Krzyżem Zasługi (1956) i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1967).
S. była niezamężna, miała syna, Jerzego Rylla (ur. 1947).
Słownik pedagogów polskich, Kat. 1998 (częściowa bibliogr.); – Domańska R., Pawiak. Więzienie Gestapo. Kronika 1939–1944, W. 1978; – Gurycka A., Moi nauczyciele zawodu, „Psychologia Wych.” T. 29: 1986 nr 3 s. 354–6; Wanat L., Za murami Pawiaka, W. 1972 s. 144; Wspomnienia więźniów Pawiaka, W. 1964; – Nekrologi i wspomnienia pośmiertne z r. 1986: „Psychologia Wych.” T. 29 nr 3 s. 353–4 (Z. Zakrzewska), „Wych. w Przedszkolu” R. 39 nr 9 s. 519–23 (J. Dobrowolska, bibliogr. prac S-iej, fot.), „Życie Warszawy” nr 43, 48, 49, 53; – Arch. Uniw. Warsz.: sygn. WPd 28186, sygn. K 955 (teczka kadrowa S-iej).
Stanisław Tadeusz Sroka